દોસ્તો વટાણા એક લોકપ્રિય શાકભાજી છે, જેનો ઉપયોગ વિવિધ પ્રકારના ખોરાક બનાવવા માટે થાય છે. વળી વટાણાની તાસિર ઠંડી હોય છે.
ભારતમાં વટાણાની ખેતી મુખ્યત્વે ઉત્તર પ્રદેશ, મધ્ય પ્રદેશ, ઓરિસ્સા, બિહાર અને ઉત્તરાખંડમાં થાય છે. વટાણા ખાવામાં સ્વાદિષ્ટ હોવા ઉપરાંત સારા સ્વાસ્થ્ય માટે પણ ફાયદાકારક છે.
વાસ્તવમાં વટાણામાં મળી આવતા પોષક તત્વો સારા સ્વાસ્થ્યની સાથે સાથે અનેક શારીરિક રોગો સામે રક્ષણ આપવામાં પણ મદદરૂપ છે.
આ સાથે મર્યાદિત માત્રામાં વટાણાનું સેવન કરવાથી બીમારીના લક્ષણોને ઘટાડવામાં મદદ કરે છે અને શરીરને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે. આવી સ્થિતિમાં આજે અમે તમને વટાણાનું સેવન કરવાના ફાયદાઓ વિશે વાત કરવા જઈ રહ્યા છીએ.
વટાણામાં પ્રોટીન, કાર્બોહાઇડ્રેટ, ફાઇબર, કેલ્શિયમ, આયર્ન, મેગ્નેશિયમ, પોટેશિયમ, ફોસ્ફરસ, સોડિયમ અને ઝિંકની સાથે વિટામિન-એ, વિટામિન બી-6, વિટામિન-સી અને વિટામિન-કે જેવા ઘણા પોષક તત્વો હોય છે.
કાચા વટાણા વજન ઘટાડવા માટે સારા છે. વાસ્તવમાં વટાણામાં ફાઈબરની માત્રા વધુ હોય છે, જે પેટને લાંબા સમય સુધી ભરેલું રાખવામાં મદદ કરે છે અને અનિયમિત ભૂખને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે જે વજન ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
કાચા વટાણામાં એન્ટીડાયાબીટીક ગુણ હોય છે, જે લોહીમાં હાજર સુગરના સ્તરને ઘટાડવામાં મદદ કરે છે અને ડાયાબિટીસને રોકવામાં મદદરૂપ છે. તેથી કહી શકાય કે ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે વટાણાનું સેવન ફાયદાકારક છે.
વટાણામાં કેલ્શિયમ, મેગ્નેશિયમ, આયર્ન, ઝિંક, મેંગેનીઝ અને કોપર જેવા ઘણા પોષક તત્વો મળી આવે છે, જે શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવામાં મદદરૂપ થાય છે અને શરીરને અનેક રોગોથી બચાવે છે.
વટાણામાં કેલ્શિયમ અને વિટામિન-કે ભરપૂર માત્રામાં હોય છે, જે હાડકાંને સ્વસ્થ અને મજબૂત રાખે છે અને વૃદ્ધાવસ્થામાં હાડકાંના ફ્રેક્ચરના જોખમ સામે પણ રક્ષણ આપે છે.
કાચા વટાણાનું સેવન કેન્સરથી બચવામાં મદદ કરે છે. વાસ્તવમાં વટાણામાં કેન્સર વિરોધી ગુણો જોવા મળે છે, જે શરીરમાં કેન્સરના કોષોને વધતા અટકાવવામાં મદદ કરે છે અને કેન્સરને રોકવામાં મદદરૂપ થાય છે.
વટાણામાં મળી આવતા તમામ પોષક તત્વો હૃદયને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદરૂપ છે. આ સિવાય વટાણામાં એન્ટિ-ઇન્ફ્લેમેટરી અને એન્ટીઑકિસડન્ટ ગુણો જોવા મળે છે, જે હૃદયને સ્વસ્થ રાખવાની સાથે હૃદય સંબંધિત જોખમો સામે પણ રક્ષણ આપે છે.
વટાણામાં હાજર ફાઇબર પાચન સ્વાસ્થ્ય માટે મુખ્ય ઘટક તરીકે કામ કરે છે, જે પાચનમાં સુધારો કરે છે. જે ખોરાકના પાચનમાં મદદ કરે છે અને પાચનતંત્રને મજબૂત રાખવામાં મદદ કરે છે. આ સિવાય તે પેટની અન્ય સમસ્યાઓ જેવી કે કબજિયાત, અપચો અને ગેસને પણ દૂર કરે છે.
આ સાથે યાદશક્તિ વધારવા માટે પણ વટાણાનું સેવન ફાયદાકારક છે. એક સંશોધન મુજબ વટાણામાં આલ્ફા લિનોલીક એસિડ જોવા મળે છે, જે યાદશક્તિ વધારવામાં મદદરૂપ છે.
વટાણામાં લ્યુટીન અને ઝેક્સાન્થિન નામના બે વિશેષ તત્વો હોય છે. નિષ્ણાતોના મતે આ બંને તત્વો આંખના સ્વાસ્થ્ય માટે મુખ્ય ઘટકો તરીકે કામ કરે છે, જે આંખોની રોશની વધારવાથી લઈને ઉંમર સાથે થતી અન્ય આંખની સમસ્યાઓને અટકાવે છે.