દોસ્તો ઘઉંના ઉપરના ભાગને દૂર કર્યા પછી બાકીના ભાગને પીસીને સોજી તૈયાર કરવામાં આવે છે. જેના કારણે તેનો રંગ આછો પીળો છે.
વળી સોજીની તાસિર ઠંડી હોય છે, જેના કારણે તેને દિવસના સમયે ખાવાથી વધુ ફાયદો થાય છે. સોજીના સેવનના ઘણા સ્વાસ્થ્ય લાભો છે. સોજીમાં ઘણા પ્રકારના પૌષ્ટિક તત્વો મળી આવે છે, જે શરીરને સ્વસ્થ રાખવામાં ઘણી મદદ કરે છે.
સોજીમાં પ્રોટીન, કાર્બોહાઇડ્રેટ, ફાઇબર, એનર્જી, મેગ્નેશિયમ, ફોસ્ફરસ, આયર્ન, કેલ્શિયમ, સોડિયમ, ઝિંક, પોટેશિયમ, વિટામિન સી, થાઇમીન, રિબોફ્લેવિન, વિટામિન બી6, ફોલેટ, વિટામિન એ, વિટામિન ડી વગેરે જેવા પોષક તત્ત્વો જોવા મળે છે.
સોજીનું સેવન કરવાથી શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધે છે, જે ઘણા રોગો અને ચેપના જોખમોથી બચી શકે છે. આ સાથે સોજીમાં મેગ્નેશિયમ, ઝિંક અને વિટામિન બી6 જેવા પોષક તત્વો મળી આવે છે,
જેની મદદથી શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ મજબૂત બને છે. સોજીમાં મળી આવતા પોષક તત્વો શરીરમાં સૂક્ષ્મ પોષકતત્વોની જેમ કાર્ય કરે છે, જે રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત બનાવે છે.
સોજીનું સેવન કરવાથી ડાયાબિટીસ જેવી બીમારીઓથી બચી શકાય છે. એક રિસર્ચ અનુસાર સોજીમાં મળી આવતા ડાયેટરી ફાઈબરની મદદથી લોહીમાં શુગરની માત્રા ઓછી કરી શકાય છે, જેનાથી ડાયાબિટીસનો ખતરો ઓછો થાય છે. આ સાથે સોજીના નિયમિત સેવનથી ટાઇપ-2 ડાયાબિટીસનું જોખમ પણ ઓછું થાય છે.
સોજીનું નિયમિત સેવન સ્થૂળતાની સમસ્યાથી છુટકારો મેળવવામાં મદદ કરે છે. સોજી ફાઈબરથી સમૃદ્ધ આહાર છે, જેનો ઉપયોગ પેટને લાંબા સમય સુધી ભરેલું રાખવામાં મદદ કરે છે. આ સાથે ફાઈબરથી ભરપૂર ખોરાકની મદદથી વારંવાર ભૂખ લાગતી નથી, જેના કારણે શરીરનું વજન ઓછું કરવામાં સરળતા રહે છે.
સોજીનો ઉપયોગ એનિમિયા જેવી સમસ્યાને રોકવામાં ઘણી મદદ કરે છે. શરીરમાં પૂરતા પ્રમાણમાં આયર્નની ઉણપ એનિમિયા તરફ દોરી શકે છે, જે એનિમિયા જેવા રોગો તરફ દોરી શકે છે.
સોજીમાં પર્યાપ્ત માત્રામાં આયર્ન જોવા મળે છે, જે શરીરમાં લોહીની માત્રાને વધારે છે. આ ઉપરાંત સોજીના ઉપયોગથી લાલ રક્તકણોનું ઉત્પાદન પણ વધે છે, જે એનિમિયાના જોખમને ટાળી શકે છે.
સોજીનું સેવન કરવાથી કેન્સર જેવી જીવલેણ બીમારીઓથી બચી શકાય છે. સોજીમાં સેલેનિયમ નામનું તત્વ હોય છે, જે શરીરને હાનિકારક પદાર્થોના ઝેરી પ્રભાવથી બચાવી શકે છે.
આ સાથે સોજીનું નિયમિત સેવન કરવાથી શરીરમાં કેન્સરના કોષોને વિકસિત થતા અટકાવી શકાય છે, જેનાથી કેન્સરનું જોખમ ઓછું થાય છે.
સોજીના સેવનથી હૃદયનું સ્વાસ્થ્ય સારું રહે છે. વાસ્તવમાં સોજીનો ઉપયોગ શરીરમાં કોલેસ્ટ્રોલના સ્તરને નિયંત્રિત કરે છે, જે હૃદય રોગનું જોખમ ઘટાડે છે. આ સાથે સોજીમાં ભરપૂર માત્રામાં નિયાસિન હોય છે,
જે શરીરમાં એલડીએલ કોલેસ્ટ્રોલ એટલે કે ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલનું સ્તર ઘટાડે છે અને એચડીએલ કોલેસ્ટ્રોલ એટલે કે સારા કોલેસ્ટ્રોલની માત્રામાં વધારો કરે છે, જે હૃદયના સ્વાસ્થ્ય પર ખૂબ જ હકારાત્મક અસર કરે છે.
સોજીનું નિયમિત સેવન કરવાથી નબળાઈ અને ચક્કર આવવાની સમસ્યાથી છુટકારો મેળવી શકાય છે. સોજીના ઉપયોગથી એનર્જી મળે છે, જે શરીરને ફિટ રાખવામાં ઘણી મદદ કરે છે. શરીરને એનર્જી સપ્લાય માટે સોજીને વધુ સારો વિકલ્પ માનવામાં આવે છે.
જોકે કિડનીના દર્દીઓએ સોજીનું વધુ પડતું સેવન ન કરવું જોઈએ. કારણ કે સોજીમાં ફોસ્ફરસ વધુ માત્રામાં જોવા મળે છે, જેના કારણે કિડની સંબંધિત વિકૃતિઓ વધી શકે છે.
સોજીનું વધુ પડતું સેવન કરવાથી પેટ સંબંધિત સમસ્યાઓ થઈ શકે છે. સોજીમાં ફોલેટ અને ફાઈબર તત્વ જોવા મળે છે, જેના કારણે વધુ માત્રામાં પેટનું ફૂલવું, દુખાવો, પેટ ફૂલવું, પેટમાં ખેંચાણ અને ઝાડા જેવી સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડી શકે છે.
સોજીનું સેવન કરતા પહેલા તેને સારી રીતે સાફ કરી લેવું જોઈએ નહીંતર તેમાં હાજર નાના કાંકરા દાંતમાં ફસાઈ શકે છે જે પેટમાં જઈને નુકસાન પણ કરી શકે છે.
જે લોકોને ઘઉંની એલર્જી હોય તેઓએ સોજીમાંથી બનાવેલી વાનગીઓનું સેવન ન કરવું જોઈએ, કારણ કે તેનાથી તેમની એલર્જીની સમસ્યા વધી શકે છે.
