દોસ્તો કોળુ એ એક પ્રકારનું શાક છે, જેનો રંગ પાકતા પહેલા લીલો અને પાક્યા પછી પીળો થાય છે. વળી કોળાની તાસિર ઠંડી હોય છે. કોળાનો ઉપયોગ માત્ર ભારતમાં જ નહીં પરંતુ વિશ્વના લગભગ તમામ દેશોમાં થાય છે. કોળાનો ઉપયોગ વિવિધ પ્રકારની વાનગીઓ બનાવવા માટે થાય છે અને તેમાંથી બનતી વાનગીઓ ખૂબ જ સ્વાદિષ્ટ હોય છે.
કોળાનો ઉપયોગ આયુર્વેદમાં ઔષધિ તરીકે કરવામાં આવે છે. જે સ્વાસ્થ્ય માટે અત્યંત ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે. કોળુ સ્વસ્થ શારીરિક અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય જાળવવામાં મદદ કરે છે. કોળામાં ઘણા પોષક તત્વો મળી આવે છે, જે શારીરિક અને માનસિક રોગોને મટાડવામાં અને લડવામાં મદદરૂપ છે.
કોળામાં પ્રોટીન, ચરબી, કાર્બોહાઇડ્રેટ, ફાઇબર, પોટેશિયમ, કેલ્શિયમ, ફોસ્ફરસ, મેગ્નેશિયમ, જસત, આયર્ન જેવા પોષક તત્વો મળી આવે છે. આ સિવાય કોળામાં વિટામિન એ, વિટામિન ઇ, વિટામિન બી અને વિટામિન સી પણ મળી આવે છે.
ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે કોળું ખાવું ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. કોળામાં મળતા પોષક તત્વો લોહીમાં શુગરની માત્રાને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે, તેથી ડાયાબિટીસના દર્દીઓએ તેનું સેવન કરવું જોઈએ. કોળામાં મળતા પોષક તત્વો આંતરડામાં હાજર ગ્લુકોઝને શોષવામાં મદદ કરે છે, જે ટાઇપ-2 ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે અત્યંત ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે.
કોળું ખાવાથી તે શરીરમાં કોલેસ્ટ્રોલને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે. શરીરમાં બે પ્રકારના કોલેસ્ટ્રોલ હોય છે, એક સારું કોલેસ્ટ્રોલ અને બીજું ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલ. વળી સારું કોલેસ્ટ્રોલ શરીર માટે સારું માનવામાં આવે છે અને ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલ શરીર માટે સારું માનવામાં આવતું નથી. તેથી, કોળાનું સેવન કરવાથી તે શરીરમાં સારા કોલેસ્ટ્રોલને વધારે છે અને ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલને ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
કોળુ રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવામાં મદદ કરે છે. કોળામાં જોવા મળતા બળતરા વિરોધી ગુણો વારંવાર આવતા તાવ, ઉધરસ અને શરદીને મટાડવામાં મદદ કરે છે. કોળાનું સેવન આ ઈન્ફેક્શનનું કારણ બનેલા બેક્ટેરિયાને ખતમ કરીને શરીરને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે.
કોળુ કેન્સર જેવી જીવલેણ બીમારીઓ સામે રક્ષણ આપવામાં મદદ કરે છે. કોળામાં હાજર બીટા કેરોટીન કેન્સર પેદા કરતા કોષોને મારી નાખવામાં મદદ કરે છે. કોળાનું નિયમિત સેવન કરવાથી ઘણા પ્રકારના કેન્સર સામે રક્ષણ મળે છે.
હાઈ બ્લડ પ્રેશરના દર્દીઓ માટે કોળુ અત્યંત ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે. કોળામાં હાજર ફાઈબર, પોટેશિયમ અને વિટામિન સી હાઈ બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રિત કરવામાં અને હાઈ બ્લડ પ્રેશરની સમસ્યાને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે. આ સિવાય કોળામાં હાજર પોટેશિયમ સોડિયમને ઓછું કરવામાં મદદ કરે છે જે હાઈ બ્લડ પ્રેશરની સમસ્યાને વધારે છે.
કોળાનું સેવન હૃદય સંબંધિત રોગો સામે લડવામાં મદદ કરે છે. કોળામાં પોટેશિયમ, ફાઈબર અને વિટામિન સી જેવા પોષક તત્વો મળી આવે છે જે હૃદયની વિવિધ બીમારીઓ સામે રક્ષણ આપે છે. કોળામાં હાજર એન્ટીઓક્સીડેન્ટ્સ શરીરમાંથી ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે, જે હાર્ટ એટેક અને સ્ટ્રોક જેવી સમસ્યાઓથી બચી શકે છે.
કોળું ખાવું ત્વચા માટે પણ ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે. કોળું ખાવાથી ત્વચા સ્વસ્થ અને સુંદર બને છે કારણ કે તેમાં કેરોટીનોઈડ્સ વધુ માત્રામાં હોય છે જે ત્વચા માટે અત્યંત ફાયદાકારક છે.
કોળું આંખો માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે, કોળામાં વિટામિન A હોય છે જે આંખોને લગતી બીમારીઓ સામે રક્ષણ આપવામાં મદદ કરે છે. કોળામાં લ્યુટીન અને ઝેક્સાન્થિન જેવા ગુણ પણ હોય છે, જે આંખો માટે ખૂબ સારા માનવામાં આવે છે. વળી કોળાનું નિયમિત સેવન કરવાથી શરીરમાં વિટામીન Aની ઉણપ નથી થવા દેતી, જેના કારણે રાતાંધળાપણું, મોતિયા, આંખની એલર્જી વગેરે જેવી સમસ્યાઓથી બચી શકાય છે.
